📚 PyQGIS-ში OGR ბიბლიოთეკის გამოყენება¶

ეს დოკუმენტი მიზნად ისახავს OGR ბიბლიოთეკის (Open Geospatial Consortium Simple Features Reading/Writing) შესწავლას PyQGIS-ის კონტექსტში.
OGR არის GDAL-ის (Geospatial Data Abstraction Library) ნაწილი, რომელიც უზრუნველყოფს ვექტორული GIS მონაცემების წაკითხვას, მანიპულაციასა და ჩაწერას მრავალ ფორმატში.

PyQGIS-ში OGR ინტეგრირდება QgsVectorLayer-ისა და QgsVectorFileWriter-ის მეშვეობით, რაც საშუალებას იძლევა QGIS-ის სკრიპტებში ავტომატიზაცია.

ეს მასალა განკუთვნილია სტუდენტებისთვის: შეიცავს თეორიულ განმარტებებს, კოდის მაგალითებს და პრაქტიკულ დავალებებს.
👉 რეკომენდებულია QGIS 3.28+ ვერსიის გამოყენება და Python Console (Plugins > Python Console).

🔹 შესავალი OGR-ში¶

რა არის OGR?¶

მხარს უჭერს 400+ ვექტორულ ფორმატს (Shapefile, GeoJSON, GeoPackage, KML და სხვ.).
გამოიყენება PyQGIS-ში ვექტორული ფენების შესაქმნელად და სამართავად.

ძირითადი კლასები:¶

QgsVectorLayer – ვექტორული ფენის წარმოდგენა.
QgsFeature – ფენის ერთეული ელემენტი (გეომეტრია + ატრიბუტები).
QgsVectorFileWriter – ფაილში ჩაწერა OGR დრაივერებით.

🚀 რატომ გამოვიყენოთ OGR PyQGIS-ში?¶

ავტომატიზაცია – მონაცემების ჩატვირთვა, გარდაქმნა, ფილტრაცია.
კონვერსია – ფორმატიდან ფორმატში გადაყვანა (მაგ.: Shapefile → GeoJSON).

პრერეკვიზიტები:¶

from qgis.core import *

🧩 OGR-ის ძირითადი კონცეფციები¶

გეომეტრია: Point, LineString, Polygon.
ატრიბუტები: ცხრილის ველები (მაგ.: ID, სახელი).
CRS (Coordinate Reference System): EPSG კოდები (მაგ.: EPSG:4326 WGS84).

📂 OGR დრაივერები PyQGIS-ში¶

დრაივერები განსაზღვრავს მონაცემთა ფორმატს. ყველაზე გავრცელებული:

დრაივერი	ფორმატი	მაგალითი ფაილის გაფართოება
ESRI Shapefile	Shapefile	`.shp`
GeoJSON	GeoJSON	`.geojson`
GPKG	GeoPackage	`.gpkg`
CSV	CSV (WKT)	`.csv`
KML	KML	`.kml`

👉 driverName უნდა მიუთითოთ ფაილის ჩაწერისას.

📥 ვექტორული ფენის ჩატვირთვა (Reading)¶

from qgis.core import QgsVectorLayer, QgsProject

layer_path = "/path/to/your/data/airports.shp"
vlayer = QgsVectorLayer(layer_path, "Aeroporti", "ogr")

if not vlayer.isValid():
    print("შეცდომა: ფენა ვერ ჩაიტვირთა!")
else:
    QgsProject.instance().addMapLayer(vlayer)
    print("ფენა წარმატებით ჩაიტვირთა.")

ogr – მიუთითებს OGR პროვაიდერს.
isValid() – ამოწმებს ფენის სისწორეს.

🔎 ფენის გამოკვლევა (Iteration)¶

features = vlayer.getFeatures()

for feature in features:
    geom = feature.geometry()
    attrs = feature.attributes()
    print(f"ID: {feature.id()}")
    if geom.type() == 0:  # Point
        print(f"კოორდინატები: {geom.asPoint()}")
    print(f"ატრიბუტები: {attrs}")
    break

getFeatures() – აბრუნებს ფუნქციების იტერატორს.
geometry().asPoint() – კოორდინატები Point-ისთვის.

🎯 ფილტრაცია (სივრცული და ატრიბუტული)¶

from qgis.core import QgsRectangle, QgsFeatureRequest

roi = QgsRectangle(450290, 400520, 450750, 400780)
request = QgsFeatureRequest().setFilterRect(roi)

request = QgsFeatureRequest().setFilterExpression("name = 'Tbilisi'")

for feature in vlayer.getFeatures(request):
    print(f"შეტანილი ფუნქცია: {feature['name']}")

💾 ვექტორული მონაცემების ჩაწერა (Writing)¶

from qgis.core import QgsVectorFileWriter, QgsProject

save_options = QgsVectorFileWriter.SaveVectorOptions()
save_options.driverName = "GPKG"
save_options.fileEncoding = "UTF-8"

transform_context = QgsProject.instance().transformContext()

output_path = "/path/to/output/my_data.gpkg"
error = QgsVectorFileWriter.writeAsVectorFormatV3(
    vlayer, output_path, transform_context, save_options
)

if error[0] == QgsVectorFileWriter.NoError:
    print("წარმატებით შენახული!")
else:
    print(f"შეცდომა: {error}")

driverName – ფორმატი (მაგ.: "ESRI Shapefile").
writeAsVectorFormatV3 – ჩაწერის თანამედროვე მეთოდი.

🆕 ახალი ფენის შექმნა ნულიდან¶

from qgis.PyQt.QtCore import QVariant
from qgis.core import QgsFields, QgsField, QgsFeature, QgsGeometry, QgsPointXY

fields = QgsFields()
fields.append(QgsField("ID", QVariant.Int))
fields.append(QgsField("სახელი", QVariant.String))

new_layer = QgsVectorLayer(
    "Point?crs=epsg:4326&field=ID:integer&field=სახელი:string",
    "ახალი_ფენა", "memory"
)
new_layer.dataProvider().addFeatures([])

feat = QgsFeature(new_layer.fields())
feat.setAttribute("ID", 1)
feat.setAttribute("სახელი", "თბილისი")
feat.setGeometry(QgsGeometry.fromPointXY(QgsPointXY(44.7937, 41.7151)))
new_layer.dataProvider().addFeature(feat)

save_options.driverName = "ESRI Shapefile"
QgsVectorFileWriter.writeAsVectorFormatV3(new_layer, "/path/to/new.shp", transform_context, save_options)

📝 პრაქტიკული დავალებები¶

ჩამოტვირთეთ Natural Earth Shapefiles, ჩატვირთეთ PyQGIS-ში და გამოთვალეთ ფუნქციების რაოდენობა:
```
print(f"ფუნქციების რაოდენობა: {vlayer.featureCount()}")
```
შექმენით ახალი Point ფენა თბილისის კოორდინატებით და შეინახეთ GeoJSON-ად.
გაფილტრეთ ფენა CRS-ის მიხედვით და შეინახეთ ახალ ფორმატში:
```
print(layer.crs().authid())
```

⚠ შეცდომები და რჩევები¶

"Layer not valid" – შეამოწმეთ ფაილის გზა და ფორმატი.
გამოიყენეთ QGIS Python Console ტესტირებისთვის.
მეტი მაგალითისთვის: QGIS PyQGIS Cookbook.