მონაცემთა სიები და Tuple Python-ში¶

სიები (List)¶

სია არის მონაცემთა კოლექცია, რომელიც ინახავს ელემენტებს განსაზღვრული რიგითობით.
სიები შეიძლება შეიცავდეს სხვადასხვა ტიპის ელემენტებს.

# სიის შექმნა
numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
mixed = [1, "Hello", True, 3.14]

ოპერაციები სიებზე¶

ელემენტის დამატება¶

numbers = [1, 2, 3]
numbers.append(4)        # ბოლოში დამატება
numbers.insert(1, 10)    # ინდექსზე დამატება
print(numbers)           # [1, 10, 2, 3, 4]

ელემენტის წაშლა¶

numbers = [1, 2, 3, 4]
numbers.remove(2)   # კონკრეტული მნიშვნელობის წაშლა
print(numbers)      # [1, 3, 4]

numbers.pop()       # ბოლო ელემენტის წაშლა
print(numbers)      # [1, 3]

del numbers[0]      # ინდექსით წაშლა
print(numbers)      # [3]

დახარისხება¶

nums = [5, 2, 9, 1]
nums.sort()          # ზრდადობით დახარისხება
print(nums)          # [1, 2, 5, 9]

nums.sort(reverse=True)  # კლებადობით
print(nums)          # [9, 5, 2, 1]

მრავალგანზომილებიანი სიები¶

სია შეიძლება შეიცავდეს სხვა სიებსაც (მაგ.: მატრიცა).

matrix = [
    [1, 2, 3],
    [4, 5, 6],
    [7, 8, 9]
]

print(matrix[0][1])   # 2
print(matrix[2][2])   # 9

Tuple მონაცემთა ტიპი¶

Tuple მსგავსია სიისა, მაგრამ ის უცვლელია (ელემენტების შეცვლა აღარ შეიძლება).

point = (10, 20)
print(point[0])   # 10

# შეცვლის მცდელობა შეცდომას გამოიწვევს:
# point[0] = 50   ❌

Tuple ხშირად გამოიყენება, როცა საჭიროა მონაცემების ფიქსირებული კოლექცია.

[1] მონაცემთა სიებთან მოქმედებები – დისკუსია¶

სიები მოქნილი სტრუქტურაა: შეიძლება შეიცავდეს სხვადასხვა ტიპის მონაცემებს, შეიცვალოს, გაფართოვდეს ან შემცირდეს.
ხშირად გამოიყენება მონაცემთა აგრეგაციისა და დამუშავებისთვის.
მრავალგანზომილებიანი სიები გამოიყენება მატრიცებთან და ცხრილებთან სამუშაოდ.
Tuple სტაბილური და უცვლელია, რაც მას უფრო საიმედოს ხდის ისეთ სიტუაციებში, სადაც მონაცემი არ უნდა შეიცვალოს.

მაგალითი შედეგი:

numbers = [1, 2, 3]
append → [1, 2, 3, 4]
remove → [1, 3, 4]
sort → [1, 3, 4]
matrix[1][2] → 6