ჩაშენებული ფუნქციები და მათემატიკური ოპერაციები¶

ჩაშენებული ფუნქციები Python-ში¶

Python-ს გააჩნია მრავალი ჩაშენებული ფუნქცია, რომლებიც პირდაპირ გამოყენებადია დამატებითი ბიბლიოთეკების გარეშე.
რიცხვებთან მუშაობისას ხშირად გამოიყენება:

x = -7
print(abs(x))     # აბსოლუტური მნიშვნელობა → 7
print(pow(2, 3))  # ხარისხი (2^3 = 8)
print(round(3.14159, 2))  # დამრგვალება → 3.14
print(max(10, 20, 5))     # მაქსიმუმი → 20
print(min(10, 20, 5))     # მინიმუმი → 5

რიცხვით მნიშვნელობებთან სამუშაო მეთოდები¶

რიცხვებზე ასევე შესაძლებელია ტიპის გარდაქმნა:

print(int("15"))     # სტრიქონიდან მთელ რიცხვად
print(float("3.14")) # სტრიქონიდან ათწილადად
print(str(100))      # რიცხვიდან სტრიქონად

მოდული `math` და მათემატიკური ფუნქციები¶

გაფართოებული მათემატიკური ფუნქციებისთვის გამოიყენება math მოდული:

import math

print(math.sqrt(16))     # კვადრატული ფესვი → 4.0
print(math.factorial(5)) # ფაქტორიალი → 120
print(math.ceil(3.2))    # დამრგვალება ზემოთ → 4
print(math.floor(3.8))   # დამრგვალება ქვემოთ → 3
print(math.pi)           # π მნიშვნელობა
print(math.e)            # ეულის რიცხვი

შემთხვევითი რიცხვები¶

შემთხვევითი რიცხვების გენერაციისთვის გამოიყენება random მოდული:

import random

print(random.randint(1, 10))   # მთელ რიცხვს [1, 10]-ში
print(random.random())         # შემთხვევითი float [0,1)-ში
print(random.choice([2, 4, 6, 8])) # შემთხვევითი ელემენტი სიიდან

[1] პრაქტიკული დავალება #3¶

დავალება:
დაწერე პროგრამა, რომელიც: 1. მომხმარებლისგან იღებს რიცხვს.
2. ბეჭდავს მის აბსოლუტურ მნიშვნელობას.
3. ბეჭდავს მის კვადრატულ ფესვს (თუ დადებითია).
4. ბეჭდავს შემთხვევით რიცხვს 1–დან შეყვანილ რიცხვამდე.

კოდი:

import math
import random

n = int(input("შეიყვანე რიცხვი: "))

print("აბსოლუტური მნიშვნელობა =", abs(n))

if n >= 0:
    print("კვადრატული ფესვი =", math.sqrt(n))
else:
    print("უარყოფით რიცხვზე ფესვი ვერ გამოითვლება.")

print("შემთხვევითი რიცხვი [1–n] =", random.randint(1, abs(n)))

განხილვა-ანალიზი¶

გამოვიყენეთ ჩაშენებული ფუნქცია abs() აბსოლუტური მნიშვნელობისთვის.
გამოვიყენეთ math.sqrt() კვადრატული ფესვისთვის.
გამოვიყენეთ random.randint() შემთხვევითი მთელისთვის.
პროგრამა მუშაობს როგორც დადებით, ასევე უარყოფით რიცხვებზე (abs-ის გამოყენებით).

მაგალითი შედეგი:

შეიყვანე რიცხვი: -9
აბსოლუტური მნიშვნელობა = 9
უარყოფით რიცხვზე ფესვი ვერ გამოითვლება.
შემთხვევითი რიცხვი [1–n] = 7