📊 ლოკალური მონაცემთა ბაზების შედარება GIS-ში (ღია-კოდის გადმოსახედიდან)
ვხედავთ ოთხ ძირითად ფორმატს: FileGDB (.gdb), GeoPackage (.gpkg), SQLite (.sqlite/.db), MDB (.mdb)
ქვემოთ მოცემულია მათი მსგავსება, განსხვავება და გამოყენების რეკომენდაციები.
🔹 მოკლე აღწერა
- FileGDB (.gdb) — ESRI-ის საკუთრების ფორმატი; მოწინავე გეობიჰევიორებით (ტოპოლოგია, დომენები, სუბტიპები, ქსელები).
- GeoPackage (.gpkg) — OGC-ის ღია სტანდარტი; ერთ-ფაილიანი SQLite კონტეინერი ვექტორი+რასტერი+ტაილების მხარდაჭერით.
- SQLite (.sqlite/.db) — მსუბუქი SQL ძრავა; გეოგაფართოებით (SpatiaLite) ხდება სრულფასოვანი სივრცითი მონაცემთა ბაზა.
- MDB (.mdb) — ძველი Microsoft Access ფაილები („Personal Geodatabase“); მოძველებული და შეზღუდული.
📋 შედარების ცხრილი
კრიტერიუმი | FileGDB (.gdb) | GeoPackage (.gpkg) | SQLite + SpatiaLite | MDB (.mdb) |
---|---|---|---|---|
ღიაობა | საკუთრების | OGC ღია სტანდარტი | ღია (Public Domain) | საკუთრების, მოძველებული |
მხარდაჭერა QGIS/GDAL-ში | წაკითხვა კარგი, ჩაწერა შეზღუდული | სრული RW მხარდაჭერა | სრული RW (SpatiaLite-ით) | ძირითადი წაკითხვა |
სივრცითი შესაძლებლობები | მოწინავე ESRI ფუნქციები (დომენები, სუბტიპები, ტოპოლოგია) | ვექტორი+რასტერი+ტაილები; გაფართოებადი | ვექტორი+რასტერი; ტოპოლოგია add-on-ებით | შეზღუდული |
პორტაბელურობა | კარგი მხოლოდ ESRI გარემოში | ფანტასტიკური – ერთი ფაილი ყველგან | ძალიან კარგი – ერთი ფაილი ყველგან | სუსტი, განსაკუთრებით Linux/macOS-ზე |
ერთდროული წერა | 1 მწერალი, ბევრი მკითხველი | იგივე (SQLite) | იგივე | იგივე |
ფაილის ზომა | დიდი მოცულობა ESRI-სთვის ოპტიმიზირებული | დიდი ფაილების მხარდაჭერა | ანალოგიური | 2GB ლიმიტი |
სიცოცხლის ციკლი | აქტიური ESRI-ში | გრძელვადიანი, ვენდორ-ნეიტრალური | გრძელვადიანი, უნივერსალური | მოძველებული, მხოლოდ ლეგასისთვის |
✅ როდის რომელია სასურველი?
- GeoPackage (.gpkg) → საუკეთესო ღია სტანდარტი, გაცვლისა და ოფლაინ პაკეტებისთვის. QGIS/GeoServer/PostGIS სრულად უჭერს მხარს.
- FileGDB (.gdb) → საჭიროა თუ ESRI გარემოში მუშაობ და გჭირდება: დომენები, ქვეტიპები, ტოპოლოგია, ქსელები.
- SQLite + SpatiaLite → მარტივი აპლიკაციები, სადაც SQL მოქნილობა გჭირდება.
- MDB (.mdb) → მხოლოდ ძველი ფაილების წასაკითხად/მიგრაციისთვის. ახალ პროექტებში არ გამოიყენო.
🔄 პრაქტიკული სცენარები
- მობილური/ოფლაინ მუშაობა → 📦 GeoPackage (ერთი ფაილი, ვექტორი+ტაილები).
- გაცვლა QGIS ↔ ArcGIS Pro შორის → 📦 GeoPackage (უმტკივნეულო).
- ESRI სპეციალური ფუნქციები → 📂 FileGDB.
- სკრიპტინგი / custom აპლიკაციები SQL-ით → 🗄️ SQLite + SpatiaLite.
- ძველი მონაცემები Access-ში → 📤 MDB → გადაიყვანე GPKG-ში.
- მრავალმომხმარებლიანი სამუშაო, ვერსიონირება, დიდი გუნდები → 🚀 სერვერული გადაწყვეტა (PostgreSQL/PostGIS).
🌳 გადაწყვეტილების ხე
- გინდა გახსნილი, სტანდარტული ფორმატი? → GeoPackage
- გჭირდება ESRI სპეციალური შესაძლებლობები? → FileGDB
- გინდა მცირე, ჩაშენებადი SQL-ძრავა? → SQLite + SpatiaLite
- გაქვს ძველი MDB ფაილი? → წაიკითხე და გადააკონვერტირე GPKG/SQLite-ში
⚙️ პრაქტიკული რჩევები
- GeoPackage/SQLite → შექმენი Spatial Index სიჩქარისთვის.
- გამოიყენე
VACUUM
/PRAGMA optimize
დიდი ფაილების ოპტიმიზაციისთვის. - MDB → დრაივერის/32-64bit პრობლემების გამო ყოველთვის გადაიყვანე ახალ ფორმატში.
- საუკეთესო კომბინაცია ღია სამყაროში →
🔗 PostGIS სერვერზე + 📦 GeoPackage გაცვლისთვის/ოფლაინისთვის.